کیم جون اونگ، رهبر کره شمالی، امروز با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه دیدار می‌کند. این نشست در شهر ساحلی ولادی وستوک روسیه، که مرز مشترک اما محدودی با کره شمالی دارد، برگزار می‌شود. مسکو گفته است که محور اصلی این نشست، که نخستین دیدار رسمی کیم جون اونگ با رییس جمهوری روسیه است، غیر هسته‌ای کردن شبه جزیره کره است.
رهبر کره شمالی هم‌زمان با رسیدن به شهر ولادی وستوک، پس از بیست ساعت سفر با قطار شخصی که حالا بخشی از تشریفات سفرهای برون مرزی اوست، ابراز امیدواری کرده است که در جریان نشست روی "موضوعات عمده و مرتبط به حل منازعه کره و گسترش روابط دوجانبه" با "رییس جمهوری محترم روسیه" صحبت کند.
کیم جونگ اون در حالی به دیدار پوتین میرود که پیونگ یانگ نتایج مطلوبی از آخرین دور مذاکرت با واشنگتن که از میانه سال ۲۰۱۸ میلادی آغاز شده بود، به دست نیاورد. دومین نشست رهبران کره شمالی و ایالات متحده آمریکا دو ماه پیش در هانوی پایتخت ویتنام بی‌نتیجه به پایان رسید. اختلاف‌‌ها میان پیونگ یانگ و واشنگتن همچنان پا برجاست و در آخرین مورد، یک مقام ارشد وزارت خارجه کره شمالی گفته است که از سرگیری مذاکرات، اگر مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا، جزء هیأت مذاکره کننده باشد، نتایج متفاوتی به بار نخواهد آورد. به باور این مقام، آقای پمپئو "بی‌ربط و بی‌ملاحظه" حرف می‌زند و مسئوول شکست غیرمنتظره مذاکرات دور اخیر نیز اوست.
مسکو و پیونگ یانگ؛ از بی اعتمادی تا حسن همجواری
روسیه مناسبات تاریخی و پایداری با کره شمالی دارد. با ختم جنگ دوم جهانی و تقسیم شبه جزیره کره به دو کشور مستقل کره شمالی و کره جنوبی، اتحاد جماهیر شوروی جانب کره شمالی را گرفت. در جریان جنگ کره(۱۹۵۰ تا ۱۹۵۳)، مسکو حامی سیاسی و نظامی "ارتش خلق کره" بود و از رژیم کمونیستی در پیونگ یانگ حمایت می‌کرد. در جریان جنگ سرد، کره شمالی از دریافتکنندگان عمده کمک‌های اقتصادی مسکو بود. با روی کار آمدن میخائیل گورباچف و اجرای سیاست پروسترویکا یا اصلاحات اقتصادی، مسکو از میزان کمک‌های اقتصادی به پیونگ یانگ کاست و از مقام‌های کره شمالی خواست تا برای حل منازعه با کره جنوبی مذاکره کنند.
روابط مسکو و پیونگ یانگ با فروپاشی شوروی دچار اُفت و تیره‌گی شد. روسیه امکان حمایت اقتصادی و سیاسی از کره شمالی را به دلیل رکود اقتصادی از دست داد. سیاست خارجی روسیه عمیقا از بحران بی‌ثباتی و ناامنی در این کشور تأثیر پذیرفت و مناسبات با کره شمالی در دهه نود به پائین‌ترین سطح رسید.
بوریس یلتسین رئیس جمهوری روسیه (ژوئیه ۱۹۹۱ تا دسامبر ۱۹۹۹)، علاقه‌ای به ادامه مناسبات گسترده با پیونگ یانگ نداشت. وقتی یلتسین به نفع ولادیمیر پوتین از قدرت کنار رفت، مناسبات روسیه و کره شمالی نیز متحول شد. پوتین پیمان دوجانبه "دوستی، حس همجواری و همکاری" با کره شمالی را، در مقام نخست وزیر روسیه، در فوریه سال ۲۰۰۰میلادی امضاءکرد. پوتین در مارس همان سال به ریاست جمهوری رسید و اندکی بعد در آوریل همان سال مقدمات سفرش به کره شمالی چیده شد. رهبران هر دو کشور در ژوئیه سال ۲۰۰۰ با هم دیدار کردند. کیم جونگ ایل، رهبر آن وقت کره شمالی و پدر کیم جونگ اون رهبر کنونی این کشور، در اشاره به پوتین گفت که روسیه سرانجام رهبری یافت که "می‌شود با او کار کرد."
تنش با آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای
بازرسان آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای در سال ۱۹۹۳ از کره شمالی درخواست مجوز برای بررسی دو انبار زباله‌های هسته‌ای کردند. پیونگ یانگ در پاسخ به این درخواست تهدید کرد که از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای که در سال ۱۹۸۵ آن را امضاء کرده بود، خارج خواهد شد. فعالیت‌های مشکوک هسته‌ای و تولید موشک‌های با برد بلند در جریان دهه ۹۰ میلادی باعث شد که آمریکایی‌ها دست به کار شوند. دولت بیل کلینتون نخست با به کارگیری فشار و سپاس با استفاده از دیپلماسی در صدد محدود کردن برنامه هسته‌ای کره شمالی برآمد.
کره شمالی در برابر دریافت کمک‌های اقتصادی و توسعه‌‌ای از جانب ایالات متحده، تعهد کرد که برنامه هسته‌ای خود را متوقف کند. توافق‌های به دست آمده در مذاکرات میان آمریکا و کره شمالی تا پایان دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون پا بر جا ماند. اما با روی کار آمدن دولت جورج دبلیو بوش، کره شمالی در ژانویه ۲۰۰۲ متهم شد که در صدد ساختن سلاح‌های کشتار جمعی است و به تعهدات مربوط به پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای عمل نکرده است. درست یک سال بعد، پیونگ یانگ از این پیمان خارج شد و چند ماه بعد پذیرفت که دست‌کم یک سلاح هسته‌ای دارد و نخستین آزمایش هسته‌ای کره شمالی در سال ۲۰۰۶ انجام شد.
مسکو در نقش میانجی
در همین حال روسیه نقش عمده‌ای در مذاکرات شش جانبه، برای غیرهسته‌ای کردن کره شمالی داشته است. از ماه اوت ۲۰۰۳ تا سپتامبر ۲۰۰۷ ، ایالات متحده، چین، ژاپن، کره جنوبی و روسیه در چند دور مذاکرات تلاش کردند تا در برابر انحلال برنامه هسته‌ای پیونگ یانگ، مشوق‌های لازم سیاسی و اقتصادی به این کشور بدهند. هرچند پیشرفت‌هایی در مذاکرات شش جانبه حاصل شد اما خودداری از صدور مجوز برای بازرسان بین المللی در سال ۲۰۰۷ از سوی کره شمالی، سبب شد که مذاکرات با بن بست مواجه شود و پیونگ یانگ در واکنش به تحریم‌های بین المللی، فعالیت‌های هسته‌ای خود را به طور بی‌سابقه‌ای افزایش داد.
روسیه هنوز به تعهدات اقتصادی که در جریان مذاکرات شش جانبه انجام داده بود، وفادار است و بر اساس آن کره شمالی را در بخش انرژی و غذا کمک می‌کند. مسکو انتظار دارد که پیگیری سیاست غیرجانبدارانه تلاش برای غیرهسته‌ای کردن شبه جزیره کره و حل منازعات هسته‌ای از مجرای دیپلماتیک، بتواند بن بست چندین ساله در مذاکرات شش جانبه را بشکند.
دیدار پوتین_کیم چه پیامی به آمریکا دارد؟
دیدار کیم-پوتین در حالی که مذاکرات آمریکا و کره شمالی شکست خورده است، اهمیت ویژه‌ای دارد. اقتصاد کره شمالی از تحریم‌های بین المللی، به ویژه تحریم‌های وضع شده از سوی ایالات متحده آمریکا، به شکل قابل ملاحظه‌ای آسیب دیده است. پیونگ یانگ در پی کسب کمک‌های مالی و غذایی بیشتر است تا بتواند بخشی از زیان‌های پیش آمده اقتصادی را تلافی کند. مسکو از انجام کمک دریغ نخواهد کرد، اما بی‌شک تلاش می‌کند تا در عوض نقش جدی‌تری در مذاکرات احتمالی چندجانبه برای غیرهسته‌ای کردن شبه جزیره کره داشته باشد. ولادیمیر پوتین می‌خواهد ثابت کند که در منازعه‌های کلان جهانی، روسیه یکی از بازیگران اصلی است و نباید نادیده گرفته شود.
پیام‌ها و پیامدهای این دیدار برای کیم جونگ اون نیز مهم است. او اگر بتواند کمک غذایی و اقتصادی بیشتری از مسکو دریافت کند، می‌تواند در برابر تحریم‌های ایالات متحده برای مدت بیشتری تاب بیاورد. این موضوع باعث می‌شود که پیونگ یانگ در صورت از سرگیری مذاکرات با آمریکا در موضع بهتری قرار بگیرد و امتیازات بیشتری بخواهد. از سوی دیگر دیدار با پوتین حاوی این پیام است که کره شمالی دست‌کم برای دوران کنونی به دیپلماسی اولویت می‌دهد. در واشنگتن که حساسیت فزاینده‌ای نسبت به پوتین و سیاست‌های او وجود دارد، دیدار کیم جونگ اون با رییس جمهوری روسیه، تب و تاب از سرگیری مذاکرات با کره شمالی را بالا می‌برد. این دقیقا چیزی‌ست که استراتژیست‌های کره شمالی از این دیدار انتظار دارند.
